Gewoon Zakelijk
Image default
Zakelijke dienstverlening

Safety Culture Ladder: De NEN-richtlijn voor veiligheidscultuur

Veiligheid op de werkvloer is meer dan alleen het naleven van regels en voorschriften. Het gaat ook om houding, gedrag en een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle medewerkers binnen een organisatie. De Safety Culture Ladder (SCL), ook wel bekend als de Veiligheidsladder, is een instrument dat ontwikkeld is om het veiligheidsbewustzijn en het veilige gedrag binnen een organisatie te verbeteren. Deze richtlijn, opgesteld door NEN (Nederlands Normalisatie-instituut), helpt bedrijven om niet alleen aandacht te besteden aan technische en organisatorische veiligheid, maar ook aan de cultuur die aan dit veilige gedrag ten grondslag ligt. 

Maar wat houdt de Safety Culture Ladder precies in? En hoe kan jouw organisatie hiervan profiteren? Hieronder wordt de ladder verder uitgelegd, inclusief de voordelen en toepassingen.

Wat is de Safety Culture Ladder?

De Safety Culture Ladder is een beoordelingsmethode die bedrijven helpt om hun veiligheidscultuur te meten en verbeteren. Het model bestaat uit vijf treden (niveaus), waarbij elke trede een stap representeert naar een hoger niveau van veiligheidscultuur. Hoe hoger een organisatie zich op de ladder bevindt, hoe dieper veiligheid is geworteld in de organisatiecultuur en het gedrag van de medewerkers.

De vijf niveaus zijn:

  1. Pathologisch – Veiligheid is nauwelijks belangrijk en wordt slechts gezien als een verplichting.

  2. Reactief – Alleen als zich een incident voordoet, wordt er aandacht aan veiligheid besteed.

  3. Berekenend – Veiligheid wordt systematisch aangepakt, maar vooral vanuit een compliance-perspectief.

  4. Proactief – Veiligheid is een integraal onderdeel van de organisatie en ligt verankerd in beleid en gedrag.

  5. Vooruitstrevend – Veiligheid neemt een centrale plek in. Medewerkers voelen zich verantwoordelijk, gedeelde waarden leiden tot veilig gedrag, en het bedrijf fungeert als voorbeeld in de industrie.

De ladder helpt bedrijven niet alleen om hun huidige status op het gebied van veiligheid te begrijpen, maar biedt ook handvatten om door te groeien naar een hoger niveau.

Waarom de NEN-richtlijnen volgen?

De NEN Safety Culture Ladder biedt een gestructureerde aanpak om veiligheidscultuur tastbaar te maken. Maar waarom zou een organisatie deze richtlijn moeten volgen?

  1. Vergroting van veiligheidsbewustzijn – Door te werken met de ladder worden medewerkers zich bewuster van de impact van hun gedrag op veiligheid.

  2. Betere compliance – Veel opdrachtgevers, vooral in sectoren met een hoog risicoprofiel zoals de bouw of energie, eisen dat leveranciers een bepaald niveau op de ladder hebben.

  3. Competitief voordeel – Bedrijven die veiligheid op een proactieve manier benaderen, onderscheiden zich als betrouwbare partners.

  4. Minder incidenten – Een verbeterde veiligheidscultuur leidt zowel direct als indirect tot minder ongelukken en incidenten.

  5. Versterking van het teamgevoel – Het wiel van veiligheid draait op iedereen in de organisatie. Samen aan een hoger veiligheidsniveau werken versterkt de samenwerking.

Het volgen van de NEN richtlijnen is dus niet alleen een investering in veiligheid, maar ook in reputatie, werknemerstevredenheid en organisatie-efficiëntie.

Hoe werkt certificering volgens de Safety Culture Ladder?

Om gecertificeerd te worden volgens de NEN Safety Culture Ladder, doorloopt een organisatie een onafhankelijk evaluatieproces dat de veiligheidscultuur beoordeelt op basis van de vijf niveaus. Hierbij wordt gekeken naar diverse aspecten, zoals:

  • Gedrag en houding van werknemers.

  • Implementatie van veiligheidsbeleid.

  • Communicatie over veiligheid binnen de organisatie.

  • Analyse en opvolging van incidenten.

De certificering wordt uitgevoerd door erkende en onafhankelijke certificerende instellingen (CI’s). Na een succesvolle evaluatie ontvangen organisaties een certificaat waarin hun trede op de ladder wordt vermeld. Dit certificaat is een erkend bewijs van hun inzet voor veiligheid.

Hoe kun je de Safety Culture Ladder toepassen in jouw organisatie?

De implementatie van de Safety Culture Ladder vraagt om een gestructureerde aanpak en inzet van zowel het management als medewerkers. Hier zijn een aantal stappen die je kunt volgen:

  1. Creëer bewustwording 

Organiseer workshops en trainingen om bewustzijn rondom veiligheid te vergroten en de beginselen van de Safety Culture Ladder uit te leggen.

  1.  Bepaal je startpunt 

Voer een interne audit uit om te bepalen op welke trede jouw organisatie zich momenteel bevindt. Dit is het startpunt voor verdere verbetering.

  1.  Stel een actieplan op 

Breng kansen voor verbetering in kaart en stel concrete acties op, zoals betere communicatie over risico’s, periodieke toolbox-meetings, of een verbeterd incidentenrapportagesysteem.

  1. Stimuleer verantwoordelijkheid 

Maak medewerkers medeverantwoordelijk voor veiligheid op de werkvloer. Dit kan door middel van rollen zoals veiligheidsambassadeurs of het benoemen van veiligheidsmentoren.

  1. Monitor en evalueer 

Houd voortgang bij en vier behaalde successen. Het behalen van een trede hoger op de ladder is niet het eindpunt; blijf continu evalueren en verbeteren.

Waarom een sterke veiligheidscultuur essentieel is

Organisaties die investeren in hun veiligheidscultuur hebben niet alleen minder incidenten, maar ook productievere en meer betrokken werknemers. Door veiligheid centraal te stellen, creëer je een werkomgeving waarin mensen zich gehoord en gewaardeerd voelen, wat resulteert in een betere moraal en werkomstandigheden. Het draait uiteindelijk niet alleen om naleving van richtlijnen, maar om het opbouwen van vertrouwen en samenwerking op alle niveaus binnen de organisatie.